Recensie: Hondenstad - Katherine Applegate & Gennifer Choldenko
Met illustraties van Wallace West, vertaald door Annelies Jorna
Het verhaal
Kans woont al een tijdje in Hondenstad, een asiel voor echte honden én voor afgedankte robothonden. Ze heeft zich erbij neergelegd dat ze wel altijd in Hondenstad zal blijven. Want wie wil er een hond met maar drie poten? De meeste mensen hebben sowieso liever een robothond, want die hebben veel minder aandacht nodig en geven nooit problemen.
Kans’ buurhond IJzerkop wil juist heel graag ontsnappen uit Hondenstad. Hij wil terug naar het gezin waar hij een heerlijk robothondenleven had. Kans krijgt medelijden en besluit IJzerkop te helpen ontsnappen. Maar daar krijgt ze al snel spijt van…
Mijn leeservaring
Toen ik Hondenstad ontving van uitgeverij Querido bladerde ik hem gelijk even door en het eerste wat me opviel waren de ontzettend korte hoofdstukken! Vaak maximaal twee bladzijdes. Een bijzondere keus maar wel een hele leuke. Het voelde tijdens het lezen tof om alweer een hoofdstuk uit te hebben, haha.
Een hond met drie poten
De eerste zin zet gelijk al een duidelijke toon en dat vond ik ontzettend goed gedaan.
Ik hoor je denken: die arme hond heeft maar drie poten. Nou, hoeft niet hoor. Het is geen ramp, oké? Dan ben ik maar geen eersteprijsexemplaar. Nou en!
Af en toe werd even benoemd dat Kans hupte/hinkte in plaats van liep, of stond hij even bij stil bij wat de Directie had gezegd; dat niemand een hond met drie poten wil. Verder was het niet belangrijk voor het verhaal. Ja, behalve dat zijn ontbrekende poot de reden is dat hij niet geadopteerd wordt natuurlijk. Maar het avontuur dat Kans, IJzerkop en Muis beleven, had helemaal niks te maken met zijn driepotigheid en en juist alles met IJzerkop zijn droom en vastberadenheid. Eén keer tijdens het avontuur krijgt Kans een grove opmerking naar zijn hoofd geslingerd, maar dit krijgt even later een positieve draai waar ik wel om moest grinniken.
'Daar heb je die mankepoot weer.'
Mijn haren gingen recht overeind staan. Ik mag dan een poot missen, maar dat is verdorie niet het belangrijkste aan me.
Wat was ik blij met deze quote. Je uiterlijk is een deel van je identiteit maar het maakt je niet perse tot de persoon die je bent. Het zegt al helemáál niks over je (eigen)waarde. En dat is waar deze quote voor mijn idee ook op hint. Kans wil duidelijk maken dat ze meer is dan haar ontbrekende poot. Dat ze nog steeds een hele lieve hond is en dat ze ook nog steeds van alles kan! Ze wil niet worden gedefinieerd door of gereduceerd tot haar ontbrekende poot.
Muis communiceert met gebaren
Kans was niet het enige personage dat dingen een beetje anders doet. Een van haar beste vriendjes is Muis. Muis is drietalig. Die kan Honds, Muis en Mens verstaan. Maar alle drie de talen spreken gaat niet. Gelukkig kan Muis door middel van gebaren toch communiceren met Kans. En ik vond dit een hele creatieve keuze.
Golden retriever met ADHD
Beuker is een van de andere honden in asiel Hondenstad en hij is een hyperactieve golden retriever. Deels hoort die energie bij het ras natuurlijk, maar het was hier wel héél hyper. Beuker was een hond die eerst deed, vol enthousiasme, en later pas nadacht. En dan was het al te laat. Veel mensen willen een golden retriever als huisdier dus de hond werd vaak geadopteerd. Maar door zijn grote energie en impulsieve gedrag werd hij keer op keer na een paar dagen teruggebracht naar het asiel. Hartverscheurend. Elke keer als hij een verkeerde beslissing heeft gemaakt heeft hij ontzettend spijt. Hij voelt zich echt ontzettend rot en biedt elke keer weer zijn excuses aan. Daarnaast spreekt hij vaak in herhalingen; een soort echolalie!
'Oh-oh. OH-OH! Zal het nooit meer doen. Nooit meer. Nooit meer,' zei Beuker. Hoe vaak had ik dat al gehoord? Maar Geraldine had gelijk over Beuker. Hij was niet vals of kwaadaardig. Hij vergiste zich alleen altijd.
Je zou Beuker als een hond met ADHD kunnen zien! Maar ik vond het leuk dat dingen niet werden benoemd, de mensen die het snappen zullen het wel herkennen. En de rest kan gewoon genieten van een impulsieve energieke hond met een tennisbalobsessie. In het Engels verschijnt 17 september 2024 het soort van vervolg op Hondenstad. En in dat boek heeft Beuker de hoofdrol samen met Muis; Muis gaat zijn best doen om een permanent thuis voor Beuker te regelen. Ik hoop dat dat verhaal ook vertaald gaat worden! Want ik zou heel graag meer over Beuker lezen.
Autistische jongen
Een van de activiteiten die in asiel Hondenstad wordt georganiseerd is de Leesmaatjesdag. Op een vaste dag komen basisschoolkinderen die nog wat moeite hebben met lezen, naar het asiel om met de honden te knuffelen en ze voor te lezen. Een geweldige middag voor iedereen, behalve voor Quinn. Quinn wil met geen enkele hond lezen, later blijkt dat de honden te druk en onvoorspelbaar voor hem waren. Het is een stille jongen die veel baat heeft bij duidelijkheid en voorspelbaarheid. Hij draagt altijd dezelfde kleren, en als hij uiteindelijk de rust en ruimte bij robothondje IJzerkop vindt, moeten ze telkens hetzelfde boekje lezen, op exact dezelfde plaats in de donkere, rustige kelder. Door te lezen met IJzerkop bloeit Quinn een stukje op. Hij wordt iets expressiever en leest uiteindelijk ook zelf, in plaats van dat de robothond hém moet voorlezen. Ook wappert hij bijvoorbeeld blij met zijn handen; stimmen dus! (Er wordt nooit expliciet gezegd dat hij autistisch is maar er wordt zeker veel naar gehint.)
Schorsing om een meltdown?!
Op een dag gaat het helemaal mis, het boekje dat Quinn elke keer met IJzerkop leest is weg. De dingen gaan anders en Quinn krijgt wat lijkt op een meltdown. Hij was al overstuur en werd over het randje geduwd door de opdringerige Directie van het asiel die hem het ene boekje na het andere aanbood.
Quinn liep rood aan. Toen begon hij te krijsen en als een malle rondjes te draaien. Hij was net de wereld om hem heen een beetje gaan begrijpen. En het boek dat hem daarbij hielp was weg.
Toch was het niet oké om je zo te gedragen. Dus werd Quinn weggestuurd van Leesmaatjes, waar Muis en ik heel verdrietig om waren.
Wat ik heel jammer vind is dat hij om deze reden geschorst is. Dat is ontzettend validistisch. Dat is iemand straffen voor de manier waarop hun brein in elkaar zit... Ik snap dat je iemand schorst als die meermaals gewelddadig is of extreem pestgedrag vertoont, Als die een gevaar vormt voor andere leerlingen en/of het personeel. Maar daar was hier geen sprake van.
In de bovenstaande quote wordt gesproken over wegsturen maar later hebben ze het echt over schorsing. En het was me niet helemaal duidelijk of hij van school geschorst was of dat hij alleen niet naar de Leesmaatjes mocht komen. Beide gevallen zou ik bijzonder vinden. Want door de Leesmaatjes kwam hij beter in zijn vel te zitten. Als ze zouden regelen dat er een nieuw exemplaar van zijn favoriete boek aanwezig is, dan zou hij er juist ontzettend baat bij kunnen hebben om wél naar de Leesmaatjes te gaan. En om een kind van school te schorsen en dus onderwijs te ontzeggen omdat hij emotioneel niet gereguleerd was en een waarschijnlijke meltdown heeft gekregen waarbij hij geen gevaar voor zijn omgeving vormde, is niet goed te praten.
Tenslotte hadden de volwassenen beter moeten handelen. Het was al duidelijk dat Quinn overstuur was. En door de acties van volwassenen is hij over de rand geduwd. Als ze hem rustig bij IJzerkop in de donkere kelder hadden laten zitten om weer wat te ontprikkelen, had de hele meltdown hoogstwaarschijnlijk voorkomen kunnen worden. In plaats van hem in de drukke leesruimte met alle honden en kinderen te overvragen en allerlei boeken aan hem op te dringen. Autistisch of niet, ik vind deze handhaving ontzettend extreem. Er was geen sprake van geweld of gevaar dus schorsing is een hele rare keuze.
Ik heb nagevraagd bij de uitgeverij welk woord er in de originele tekst werd gebruikt; dit was suspended. Het komt dus bij de auteur vandaan en is helaas niet recht te zetten in de vertaling.
Voor welke leeftijd?
Wel vind ik het lastig om te zeggen voor welke leeftijd Hondenstad het meest geschikt is. Volgens de NUR code is Hondenstad passend voor kinderen van 7 tot 9 jaar. En op het persbericht stond voor kinderen van 8 jaar en ouder. Qua opmaak vind ik dit absoluut een boek voor beginnende lezers. De korte hoofdstukken, korte zinnen en veel witruimte om de tekst. Maar de onderwerpen die aan bod komen vind ik meer geschikt vanaf groep vijf en dat klopt ook wel met hoe de leeftijdsindeling van de Engelse versie is, daar wordt hij gezien als Middle Grade. Een beetje verwarrend dus allemaal.
Een van de onderwerpen die kort aan bod kwam was het hebben van een slechte en mogelijk gewelddadige relatie (tussen twee mensen). Het woord mishandeling wordt zelfs genoemd. Er word verder niet echt op in gegaan maar het feit dat het überhaupt genoemd wordt maakt dit boek voor mij minder geschikt voor een groep vier leerling of zelfs nog jonger, aangezien die daar nog geen tot weinig besef van heeft... Ook het hele principe van afdanken is natuurlijk aanwezig omdat het zich grotendeels in een asiel afspeelt. En dat zou ik als groep vier kind wel pittig hebben gevonden. Door de tegenstrijdige elementen van Hondenstad weet ik dus echt niet voor welke leeftijd ik het boek nou echt zou aanraden.
Conclusie
Een ontzettend leuk verhaal over een driepotige hond die een onwaarschijnlijke vriendschap met een muis heeft gesloten en ook een robothondje genaamd IJzerkop in zijn hart weet te sluiten. Het avontuur dat volgt was spannend, grappig en ook wel een beetje pijnlijk. Maar wel met een gelukkig einde hoor! Ik baal van de validistische schorsing van het hoogstwaarschijnlijk autistische jongetje. Maar ik was wel blij met de manier waarop Kans zijn amputatie en driepotigheid werd neergezet.
Qua opmaak is dit boek zeker een A-boek, maar qua onderwerpen komt het voor mij dichter bij een B-boek in de buurt. Een beetje verwarrend dus. Hoe dan ook een aanrader, ik weet alleen niet precies voor welke leeftijd Hondenstad het meest geschikt is.
* Van dit boek heb ik een recensie-exemplaar ontvangen. Dit beïnvloedt mijn mening niet.
Reactie plaatsen
Reacties