Recensie: Met liefde van Lukov - Mariana Zapata
Vertaald door Félicia Gravenburg
Content warning:
Het verhaal
Na zeventien jaar - en ontelbare gebroken botten en verbroken beloftes - weet Jasmine Santos dat haar kansen als kunstschaatser bijna verkeken zijn. Maar dan krijgt ze het aanbod van haar leven van een arrogante idioot die al tien jaar de hoofdrol speelt in haar dromen - om hem voor een rijdende bus te duwen, that is. Toch zet het voorstel van Ivan Lukov haar aan het denken. Misschien is het tijd om alles te heroverwegen. Inclusief Ivan Lukov zelf.
Deze slow burn romance is misschien wel het bekendste boek van Mariana Zapata, en zeker een van de meest geliefde. Het is haar geheel eigen interpretatie van de enemies-to-lovers-trope, en een leeservaring die je niet snel zult vergeten.
Mijn leeservaring
Met liefde van Lukov is op de eerste plaats een slow burn. Niet alleen de relatie tussen de personages was traag, het boek op zich las ook traag voor mij. Ik heb er 10 dagen over gedaan terwijl ik een boek van dit formaat meestal in vijf dagen lees... Als je niet van slow burn houdt zou ik dit boek absoluut overslaan. Iets wat ik zelf misschien ook had moeten doen.
Dominant
Het begin vond ik leuk. Ik vond Jasmine ook een interessant personage. Ivan Lukov daarentegen was helemaal niks voor mij. Hij was dominant (ik HAAT dominant) en oké hij had een lieve kant, maar hij gaf me geen reden om hem te vertrouwen. Helemaal omdat hij bepaalde dingen niet wilde bespreken zoals het afgesloten contract en de afspraak dat ze maar één jaar met elkaar zouden schaatsen.
De relatie tussen de twee voelde voor mij wat hakkelig. Er was geen vloeiende groei. Ze namen abrupte sprongetjes vooruit en dat kwam mij vreemd over. Daarbij speelde hij vaak de baas over haar en commandeerde hij haar behoorlijk veel. Ik kreeg gewoon geen goed gevoel bij hem.
Geen romance
Met liefde van Lukov voelde voor mij absoluut niet als een romantisch verhaal. Het draaide om Jasmine die met haar struggles leert omgaan. Ze praat nogal negatief over zichzelf (niet qua lichaam, maar echt hoe ze is als persoon en haar gevoel van eigenwaarde) en door het verhaal leert ze bepaalde dingen los te laten en krijgen andere dingen een plekje. Ze vindt rust op een bepaalde manier. En dat was mooi. De romance was zo traag dat hij vrijwel niet bestond. Vriendschap? Ja. Maar voor mij voelde het echt niet als een romance tot de laatste paar hoofdstukken en zelfs toen vond ik het niet romantisch en vooral weer dominant en haast wat bezitterig. Jakkes.
Gekibbel en verschuivende relaties
Het gekibbel tussen Jasmine en Ivan vond ik in het begin wel grappig. Maar op een gegeven moment begon het te vervelen en irriteren. Vooral omdat Jasmine niet meer zoveel zei en Ivan haar uit de tent probeerde te lokken met opmerkingen (terwijl hij het volgende moment weer aardig was en dat maakte mij wantrouwig). Het werd flauw en ze vielen in de herhaling. Het voelde bij tijden geforceerd, niet organisch.
Toen de relatie van hatelijk naar vriendschappelijk begon te verschuiven, veranderde het gekibbel. Maar daardoor bleef er weinig over wat hun relatie voor mij interessant maakte. Ivan begon aardig te doen en Jasmine wist niet wat ze er mee aan moest. Zij werd daardoor erg passief en vlak.
(Later bleek dat Ivan haar nooit heeft gehaat. En haar plaagde omdat hij haar leuk vond en ze de enige was die het aan zou kunnen. Dat draagt weer bij aan de opvatting 'meisjes-plagen-kusjes-vragen'. Een idee dat huiselijk geweld voedt...)
Dyslexie
Jasmine heeft een leerstoornis. Het werd nooit bij naam genoemd maar de dingen die werden omschreven wijzen op dyslexie. De dyslexie representatie vond ik heel goed gedaan. Vooral de impact die het op haar zelfbeeld had en de relatie met haar vader. Het had ook invloed op haar schaatsen. Bijvoorbeeld haar moeite met links en recht uit elkaar houden en het onthouden van de choreografie. Daarom neemt ze de choreografie op om thuis terug te kijken en te kunnen oefenen. Zo kan ze het net zo vaak doen tot het in haar spiergeheugen zit en ze er niet meer over hoeft nadenken. Dyslexie is meer dan letters door elkaar husselen en dat liet Met liefde van Lukov mooi zien.
School, falen, zelfbeeld
Veel mensen met een leerstoornis hebben het moeilijk op school. Op school wordt vooral gekeken naar je cijfers en prestaties. En als je niet goed scoort op toetsen, voelt het al snel of je faalt, of je dom bent. Het komt je zelfbeeld niet ten goede als je dan ook nog opmerkingen van je vader hoort als deze.
Jasmine heeft geen leerstoornis.
Ze moet gewoon beter haar best doen.
Ze was nergens echt goed in, alles op school kostte haar ontzettend veel moeite. Maar zodra ze op het ijs stond ging het vanzelf. Daar wist haar lichaam wat het moest doen. Het was zo natuurlijk als ademen. Daarom stortte ze zich volledig op het kunstschaatsen. Eindelijk iets wat ze goed kon, waardoor ze zich speciaal voelde. Levend. En als ze ergens haar tanden in zet laat ze niet meer los. Want ze is een doorzetter, een harde werker en absoluut geen opgever. Dat is waarschijnlijk deels hoe ze is als persoon, en deels hoe ze heeft moeten worden om het vroeger op school te redden...
Idioot?!
Ik baal er van hoe vaak het woord idioot in Met liefde van Lukov werd gebruikt (65 keer...) . En ik vraag me af of dat in de originele tekst ook zo was. Het woord staat ook in de Engelse flaptekst dus ik ben bang van wel. Dat zou ik al helemáál bizar vinden. Er is namelijk een scène waar Ivan Jasmine een idioot noemt. En ze valt nogal fel tegen hem uit (maar laat vervolgens weer over zich heen lopen). Maar ze gebruikt het woord zelf wel heel veel? Zowel als ze het over andere mensen als zichzelf heeft. En dat vond ik behoorlijk vreemd.
'Doe niet zo idioot.' Ik sloot mijn mond en slikte de pijn in mijn keel en de pijnlijke steek in mijn borst bij zijn woordkeuze weg.
'Ik ben geen idioot. Noem me wat je wilt, maar ik ben geen idioot.'
Hij koos ervoor om me te negeren of het kon hem gewoon niet schelen.
Idioot heeft een pijnlijke geschiedenis. En de manier waarop ze tegen Ivan uitviel doet me denken dat ze zich bewust is van die geschiedenis. Jasmine heeft vaak te horen gekregen dat ze dom en lui is. Daarom reageert ze waarschijnlijk zo fel als Ivan haar een idioot noemt. Dit was vroeger de manier om iemands lage intelligentie te classificeren.
Jasmine weet dat ze niet dom is, maar zo voelt het soms wel omdat dingen haar veel moeite kosten. Het is voor haar ontzettend pijnlijk om dom genoemd te worden puur omdat ze een leerstoornis heeft en het haar heel veel tijd en moeite heeft gekost om te leren lezen en schrijven. En dat komt grotendeels door haar validistische vader. Zo ontkent hij haar leerstoornis en noemde hij de extra hulp die ze op school kreeg 'remedebiel teaching' in plaats van remedial teaching. Super validistisch en neerbuigend.
Kracht ondermijnend
Ik vind het ontzettend jammer dat Ivan Lukov als een ridder op het witte paard voor haar denkt te moeten opkomen tegen haar vader. Ze had zo veel groei doorgemaakt. Maar Ivan's speech had meer impact dan wat Jasmine zelf tegen haar vader zei. En daar baal ik van. Jasmines kracht werd ondermijnd zodat Ivan kon laten zien hoe goed hij haar kende en dat hij een geschikte partner zou zijn... Jasmine had zo ontzettend krachtig gesproken, was eindelijk voor zichzelf opgekomen en dat werd gewoon aan de kant geveegd.
Spicy time
Omdat dit boek zo'n enorme slow burn is, krijgen we pas in het een na laatste hoofdstuk een spicy scène. En ik vond de scène verschrikkelijk... Ivan was dominant en deed wat hij wilde zonder verbale toestemming. Ze zegt dat ze aan de pil is en dat is blijkbaar het signaal dat condooms niet nodig zijn? Maar er wordt niet gesproken over SOA's en of ze iets bij zich dragen of niet. Dat gecombineerd met het gebrek aan consent gaf me de bibbers.
Vervolgens lees je dat het Jasmine pijn deed. En dat ze dat nooit zou zeggen. Wat voor veilige omgeving heb je dan? Als je niet tegen je partner kan zeggen dat het pijn doet. (En dit was geen kinky pijn, dit was pijn omdat het te snel ging). Haar lichaam was er duidelijk nog niet klaar voor. Ivan had daarbij compleet de leiding en deed met haar lijf wat híj wilde en had geen aandacht voor haar, zo leek het tenminste. Hoe het er stond beschreven vergroot weer de mythe dat het normaal is dat seks (in het begin) pijn doet. Seks hoort geen pijn te doen. Nooit. Tenzij je aan pain/pleasure spel doet maar dat is een ander verhaal.
Ook dringt hij aan op een tweede ronde. Jasmine zegt half grappend dat ze niet heeft aangegeven dat ze daar zin in heeft. En zijn antwoord is dat ze is klaargekomen. Als of dat een reden is om nog weer seks te hebben?!! Ik ben echt geschokt door alle slechte dingen in deze seks scène. Ik denk niet dat ik ooit nog een boek van Mariana Zapata zal lezen...
Half Filipijns
In één scène werd benoemd dat Jasmine half Filipijns is en dat een meisje achter haar rug om racistische opmerkingen maakte toen ze jonger waren. Ik ben wit, dus ik heb geen idee hoe de representatie is. Het viel mij wel op dat er verder nooit over haar gemixte achtergrond wordt gesproken. Niet over de cultuur, niet over het racisme waar ze ongetwijfeld regelmatig mee te maken kreeg toen ze op hoog niveau wedstrijden reed in een overwegend witte kunstrijderswereld. En dat vond ik wel bijzonder. Ik ken Mariana Zapata verder niet en weet ook niet wat haar eigen achtergrond is. Maar als er een gemixt personage in een boek zit hoop ik toch wel op meer representatie dan één opmerking.
Conclusie
Met liefde van Lukov laat mooi zien hoe een leerstoornis je leven en relaties kan beïnvloeden. Hoe het impact kan hebben op je zelfbeeld terwijl het je ook eigenschappen als doorzettingsvermogen kan geven. Maar het laat ook duidelijk zien wat er gebeurt als je op jonge leeftijd al met veel validisme te maken krijgt van een persoon die je daartegen zou moeten beschermen.
De relatie tussen Ivan en Jasmine stond me niet aan en dat lag voornamelijk aan het dominante gedrag van Ivan. De groei die ze doormaakten voelde hakkelig en dat stoorde me. Ook was de spicy scene alles behalve gezond. Ik baal ontzettend van de uitwerking van dit verhaal en raad hem dan ook niet aan.
* Van dit boek heb ik een recensie-exemplaar ontvangen. Dit beïnvloedt mijn mening niet.
Reactie plaatsen
Reacties